عملگرهای عضویت در پایتون

در این درس عملگر های عضویت در پایتون (Membership Operators) مورد بررسی قرار داده و همراه با مثال های مختلف توضیح می‌دهیم. این عملگرها یا اپراتورها در زبان‌های برنامه‌نویسی مختلف استفاده می‌شوند تا بررسی کنند که آیا یک مقدار یا عنصر به یک مجموعه یا دنباله تعلق دارد یا خیر. به مثال های زیر که برای درک بهتر شما آورده شده است دقت کنید:

 

عملگر in

این اپراتور بررسی می‌کند که آیا یک مقدار درون یک مجموعه یا دنباله وجود دارد یا خیر.

numbers = [1, 2, 3, 4, 5]
if 3 in numbers:
    print("3 exists in the list")

در این مثال، عبارت "3 in numbers" بررسی می‌کند که آیا عدد 3 در دنباله "numbers" وجود دارد یا خیر.

 

عملگر not in

این اپراتور بررسی می‌کند که آیا یک مقدار درون یک مجموعه یا دنباله وجود ندارد.

fruits = ["apple", "banana", "orange"]
if "grape" not in fruits:
    print("Grape is not in the list")

در این مثال، عبارت "grape not in fruits" بررسی می‌کند که آیا کلمه "grape" در دنباله "fruits" وجود ندارد.

 

حالا اجازه دهید به شکلی ساده‌تر توضیح دهیم:

 

تصور کنید که لیستی از اعداد داریم مثل "[1, 2, 3, 4, 5]". حالا ما می‌خواهیم بدانیم آیا عدد 3 در این لیست وجود دارد یا نه. برای این کار از اپراتور "in" استفاده می‌کنیم و می‌نویسیم "3 in numbers". این معنای آن است که "3 درون لیست "numbers" وجود دارد؟". اگر این شرط برقرار باشد، یعنی عدد 3 در لیست وجود دارد.

 

همچنین، اگر بخواهیم بدانیم که کلمه "grape" در لیست میوه‌ها وجود ندارد یا نه، از اپراتور "not in" استفاده می‌کنیم و می‌نویسیم "grape not in fruits".

 

استفاده از عملگرهای عضویت در رشته‌ها (Strings)

اپراتورهای عضویت می‌توانند در رشته‌ها نیز استفاده شوند.

text = "Hello, world!"
if "world" in text:
    print("The word 'world' exists in the text")

 این مثال نشان می‌دهد که چگونه می‌توانیم عبارت "world" را در رشته "text" پیدا کنیم. البته در این مثال از دستورات شرطی استفاده شده است که اگر با آنها آشنا نیستید نگران نباشید در درس های بعدی یاد خواهید گرفت. در این کد بررسی میکنیم که "اگر عبارت "world" در متغیر "text" وجود داشت، برو و دستورات داخل شرط را اجرا کن، دستورات داخل شرط هم شامل عبارتی می‌باشد که باید توسط دستور print چاپ شود".

 

استفاده از عملگرهای عضویت در دیکشنری‌ها (Dictionaries)

در دیکشنری‌ها نیز می‌توان از اپراتورهای عضویت استفاده کرد. مثال زیر را قبل از توضیحات ما بررسی کنید.

student_grades = {
    "Alice": 95,
    "Bob": 80,
    "Charlie": 72
}

if "Alice" in student_grades:
    print("Alice's grade is present in the dictionary")

 در اینجا، ما بررسی می‌کنیم که آیا نام "Alice" در دیکشنری "student_grades" وجود دارد یا نه. عبارت if یک دستور شرطی است که به معنای "اگر" می‌باشد که همانطور که گفتیم در آینده یاد خواهید گرفت. در این کد ما یک دیکشنری داریم. دیکشنری هم مانند رشته‌ها، float و integer که قبلا یاد گرفتید، یک نوع داده است. در مورد دیکشنری‌ها در آینده بیشتر یاد خواهید گرفت. در این کد با دستور if بررسی میکنیم که "اگر "Alice" در این دیکشنری (student_grades) وجود داشت، عبارت داخل بلاک شرط را اجرا کن. پس مفسر پایتون در صورت درست بودن شرط با استفاده از دستور پرینت عبارت داخل پرانتز را نمایش می‌دهد.

 

کاربرد عملگرهای membership در مجموعه‌ها (Sets):

اپراتورهای عضویت برای مجموعه‌ها هم بسیار مناسب هستند. نوع set ها را نیز در درس‌های آینده خواهید گرفت.

prime_numbers = {2, 3, 5, 7, 11}
if 7 in prime_numbers:
    print("7 is a prime number")

در این مثال هم مانند مثال های قبلی، ما بررسی می‌کنیم که آیا عدد 7 در مجموعه `prime_numbers` وجود دارد یا خیر. در صورت وجود، دستور پرینت اجرا میشود.

 

عملگر "not in" در مثال دیگری:

usernames = ["john", "mary", "alex"]
username = "david"
if username not in usernames:
    print("The username is available")

در این مثال، ما بررسی می‌کنیم که آیا نام کاربری "username" در لیست "usernames" وجود ندارد یا نه.

 

استفاده در تاپل‌ها یا توالی‌ها (Tuples)

اپراتورهای عضویت می‌توانند در تاپل‌ها نیز مورد استفاده قرار گیرند.

coordinates = (3, 5)
if 5 in coordinates:
    print("Coordinate 5 exists in the tuple")

در این مثال، ما بررسی می‌کنیم که آیا عدد 5 در توالی "coordinates" وجود دارد یا نه.

 

اپراتور "not in" در مثال دیگری:

colors = ["red", "green", "blue"]
color = "yellow"
if color not in colors:
    print("The color is not in the list")

در این مثال، ما بررسی می‌کنیم که آیا رنگ "color" در لیست "colors" وجود دارد یا خیر.

 

استفاده در دنباله‌ها (Ranges)

دنباله‌ها هم می‌توانند از اپراتورهای عضویت بهره‌برداری کنند.

age_range = range(18, 40)
if 25 in age_range:
    print("Age 25 is within the specified range")

 

در اینجا، ما بررسی می‌کنیم که آیا عدد 25 در دنباله "age_range" وجود دارد یا نه.

 

اپراتور "not in" در مثال اخیر:

letters = "abcdefghijklmnopqrstuvwxyz"
if "z" not in letters:
    print("The letter 'z' is not present in the sequence")

در این مثال، ما بررسی می‌کنیم که آیا حرف "z" در توالی "letters" وجود ندارد.

 

در این درس با دستورات و انواع داده‌های دیگری آشنا شدید که همانطور گفتیم در درس‌های بعدی به صورت مفصل‌تر یاد خواهید گرفت و توضیحات آنها از حوصله این درس خارج است. بنابراین فقط کافی است شما یاد بگیرید عملگرهای عضویت در پایتون به صورت کلی چه کاری انجام می‌دهند.