شرط ها در پایتون
دستورات شرطی در پایتون یکی از اصلیترین مفاهیم برنامهنویسی است که به ما این امکان را میدهد که تصمیمگیریهای منطقی انجام دهیم. شرطها به ما اجازه میدهند که بر اساس وضعیتهای مختلف، کدهای خاصی را اجرا کنیم. این وضعیتها میتوانند به صورت عبارات منطقی تعریف شوند.
پایتون از عبارتهای منطقی متداول در ریاضیات پشتیبانی میکند. این شرطها یا عبارت منطقی را میتوان به روشهای مختلفی استفاده کرد، که رایجترین آنها در عبارت های «if» و حلقهها است.
برابر: a == b
نابرابر: a != b
کوچکتر: a < b
کوچکتر یا مساوی: a <= b
بزرگتر: a > b
بزرگتر یا مساوی: a >= b
If
عبارت if شرط را بررسی میکند و اگر درست باشد، کد داخل آن اجرا میشود. به مثال های زیر توجه کنید:
مثال:
x = 10
if x > 5:
print("x بزرگتر از 5 است.")
مثال:
y = 3
if y < 5:
print("y کوچکتر از 5 است.")
else:
print("y بزرگتر یا مساوی 5 است.")
مثال:
z = 0
if z == 0:
print("z برابر با صفر است.")
مثال:
age = 18
if age >= 18:
print("شما بزرگسال هستید.")
مثال:
temperature = 30
if temperature > 25:
print("هوا گرم است.")
مثال:
score = 75
if score >= 60:
print("شما در امتحان قبول شدید.")
Indentation
در پایتون، فضای خالی (indentation) برای تعیین بلوکهای کد استفاده میشود. باید دقت کنید که کدهای مربوط به یک شرط با فاصله مناسب نوشته شوند.
مثال :
if True:
print("این کد اجرا میشود.")
print("این خط هم در بلوک if است.")
مثال:
x = 5
if x < 10:
print("x کمتر از 10 است.")
else:
print("x بزرگتر یا مساوی 10 است.")
مثال:
if False:
print("این خط اجرا نمیشود.")
print("این خط همیشه اجرا میشود.")
Elif
یکی دیگر از دستورات شرطی در پایتون عبارت elif است که به ما این امکان را میدهد تا چندین شرط را بررسی کنیم.
مثال:
num = 0
if num > 0:
print("عدد مثبت است.")
elif num < 0:
print("عدد منفی است.")
else:
print("عدد صفر است.")
مثال:
grade = 85
if grade >= 90:
print("شما نمره A گرفتید.")
elif grade >= 80:
print("شما نمره B گرفتید.")
else:
print("شما نمره C گرفتید.")
مثال:
color = "قرمز"
if color == "سبز":
print("رنگ سبز است.")
elif color == "قرمز":
print("رنگ قرمز است.")
else:
print("رنگ دیگری است.")
Else
عبارت شرطی else در انتهای یک بلوک شرطی قرار میگیرد و اگر هیچیک از شرایط درست نباشد، کد داخل آن اجرا میشود.
مثال:
age = 16
if age >= 18:
print("شما بزرگسال هستید.")
else:
print("شما هنوز بزرگسال نیستید.")
مثال:
number = 8
if number % 2 == 0:
print("عدد زوج است.")
else:
print("عدد فرد است.")
مثال:
fruit = "موز"
if fruit == "سیب":
print("این سیب است.")
else:
print("این سیب نیست.")
Short Hand If
دستورات شرطی پایتون را میتوانید با سنتکس کوتاه تری به شکل زیر بنویسید.
مثال:
x = 5
if x > 0: print("x مثبت است.")
مثال:
y = 10
if y == 10: print("y برابر با 10 است.")
مثال:
num = 7
if num < 10: print("عدد کمتر از 10 است.")
Short Hand If ... Else
این روش برای نوشتن شرطهای if و else به صورت یک خطی استفاده میشود.
مثال:
x = 5
print("x مثبت است.") if x > 0 else print("x منفی است.")
مثال:
y = -3
result = "y منفی است." if y < 0 else "y مثبت است."
print(result)
مثال:
score = 75
status = "قبول" if score >= 60 else "رد"
print("وضعیت: ", status)
And
عملگر and به ما این امکان را میدهد که دو شرط را همزمان بررسی کنیم.
مثال:
x = 10
if x > 5 and x < 15:
print("x بین 5 و 15 است.")
مثال:
age = 20
if age >= 18 and age <= 30:
print("شما جوان هستید.")
مثال:
temperature = 22
if temperature > 20 and temperature < 25:
print("هوا دلپذیر است.")
Or
عملگر or برای بررسی این استفاده میشود که آیا حداقل یکی از شروط درست است یا نه.
مثال:
x = 5
if x < 0 or x > 10:
print("x خارج از محدوده است.")
else:
print("x در محدوده است.")
مثال:
day = "شنبه"
if day == "شنبه" or day == "یکشنبه":
print("آخر هفته است.")
مثال :
score = 45
if score < 50 or score > 90:
print("شما در معرض خطر هستید.")
Not
عملگر not برای معکوس کردن وضعیت یک شرط استفاده میشود.
مثال:
x = 10
if not x < 5:
print("x کمتر از 5 نیست.")
مثال:
is_raining = False
if not is_raining:
print("هوا بارانی نیست.")
مثال:
logged_in = True
if not logged_in:
print("شما وارد حساب کاربری نشدهاید.")
Nested If
دستورات شرطی در پایتون به صورت تو در تو نیز نوشته میشوند.به این صورت که میتوانیم داخل یک شرط، شرطهای دیگری قرار دهیم.
مثال :
x = 20
if x > 10:
print("x بزرگتر از 10 است.")
if x > 15:
print("x همچنین بزرگتر از 15 است.")
مثال :
num = 15
if num > 10:
if num % 2 == 0:
print("عدد زوج است.")
else:
print("عدد فرد است.")
مثال :
age = 25
if age >= 18:
print("شما بزرگسال هستید.")
if age < 30:
print("شما جوان هستید.")
Pass
عبارت pass یک دستور خالی است که در مواقعی که باید یک بلوک کد وجود داشته باشد، اما نمیخواهیم کدی اجرا شود و یا نمیخواهیم خطایی دریافت کنیم، استفاده میشود.
مثال :
if False:
pass # این کد اجرا نمیشود
else:
print("این خط اجرا میشود.")
مثال:
for i in range(5):
if i == 3:
pass # هیچ کاری انجام نمیدهیم
print(i)
مثال :
def function():
pass # تابع هنوز کامل نشده است