برنامه نویسی دقیقا چیست؟ + راهنمای تبدیل‌ شدن به برنامه‌نویس حرفه‌ای

افراد زیادی هستند که از اینترنت استفاده میکنند، با تکنولوژی های روز دنیا در ارتباط هستند، از شبکه های اجتماعی اسفاده میکنند و ممکن است که به واسطه مطالبی که در سطح اینترنت مطالعه میکنند، شبکه های اجتماعی و حتی دوستان یا فرزندشان، با کلمه برنامه نویسی برخورد داشته باشند و کنجکاو شده باشند که برنامه نویسی به چیزی مربوط است. شاید شما یک علاقه مند به برنامه نویسی هستید و تصمیم گرفته اید که برنامه نویس شوید. اما تعریف دقیقی از برنامه نویسی نمی دانید. تبریک میگوییم شما بهترین مکان را برای فهمیدن این موضوع انتخاب کرده اید، در این مقاله به صورت مفصل این موضوع را به شما توضیح داده ایم.

تعریف برنامه نویسی

کامپیوتر ها می توانند کارهای شگفت انگیزی انجام دهند، از کامپیوتر های معمولی که قادر هستند پردازش های کوچک را انجام دهند تا ابر کامپیوتر های فوق العاده که در روز هزاران تراکنش مالی انجام می دهند و زیر ساخت هایی را که زندگی مدرن را امکان پذیر می کند، کنترل می کنند. اما تا زمانی که یک برنامه نویس به کامپیوتر نگوید که دقیقا چه کاری انجام دهد، هیچ کاری از دست کامپیوتر ها بر نمی آید. در این جاست که مفهوم برنامه نویسی وارد قضیه می شود.

در ساده ترین حالت، برنامه نویسی چیزی بیشتر از مجموعه از دستورالعمل ها برای تسهیل یک سری کار های خاص نیست. بسته به اهداف دستورالعمل هایی که یک برنامه نویس به کار می برد، برنامه نویسی می تواند در حد جمع کردن دو عدد باشد. همچنبن برنامه نویسی می تواند به اندازه خواندن داده ها از سنسور های دما برای تنظیم ترموستات و یا ساخت چالش های موجود در بازی های ویدیویی، پیچیده و سخت باشد.

چریل فدریک، رئیس ارشد برنامه های STEM در دانشگاه نیو همپشایر جنوبی، می گوید: برنامه نویسی یک کار مشترک است و برنامه نویسان مختلفی در طول ساخت و توسعه نرم افزار کمک می کنند. توسعه و پیشرفت بعضی از نرم افزار ها ممکن است سالها به طول انجامد. به عنوان مثال نرم افزاری مانند مایکروسافت وُرد که در سال 1983 منتشر شد، برنامه نویسان سال ها برای توسعه آن کمک کردند.

یک برنامه نویس چه کاری انجام می‌دهد؟

یک برنامه نویس با توجه به هدف خود کد ها یا دستورالعمل هایی را ایجاد میکند. این هدف میتواند ساخت یک نرم افزار یا برنامه باشد، ساخت یک وب سایت باشد و... . برنامه نویسان برای اینکه نرم افزار هدف شان، خدمات و کار هایی که آنها می خواهند را انجام دهد، باید کد های مناسب و بهینه به کار ببرند.

برنامه نویس ها از زبان های خاصی برای انجام چنین کار هایی و یا ارتباط با کامپیوتر ها استفاده میکنند. به اصطلاح به این زبان ها، زبان های برنامه نویسی گفته می شود. انتخاب هر یک از زبان های برنامه نویسی با توجه به هدف برنامه نویس می تواند متفاوت باشد. از معروف ترین زبان های برنامه نویسی، میتوان به پایتون، جاوا اسکریپت، جاوا، سی پلاس پلاس و سیشارپ اشاره کرد.

چطور یک برنامه نویس شویم؟

بعد از فهمیدن مفهوم برنامه نویسی و اینکه یک برنامه نویس دقیقا چه کاری انجام می دهد، معمولا رایج ترین سوال افراد این است که چطور یک برنامه نویس شویم؟ در این قسمت مقاله تمام مراحل لازم برای تبدیل شدن به یک برنامه نویس را شرح می دهیم.

پیشنهاد مطالعه: API در برنامه نویسی چیست؟ راهنمای جامع برای مبتدیان

قدم اول: مشخص کنید که چرا برنامه نویسی را انتخاب کردید؟

یکی از مهم ترین سوال هایی که باید از خودتان بپرسید همین است. شما نباید در جواب اینی سوال خودتان را گول بزنید و باید کاملا صادقانه جواب دهید. اصلا چرا باید چنین سوالی را از خود بپرسید؟

بگذارید با یک مثال این موضوع را توضیح دهیم. شغل دکتر ها را در نظر بگیرید، بیشتر دکتر ها درآمد خوبی دارند. کسی که تحمل دیدن خون، اجزای داخلی بدن انسان و صحنه های دلخراش را ندارد، و همینطور از محیط مطب و بیمارستان بیزار است، به هیچ وجه به فکر دکتر شدن نمی افتد، و حتی اگر درآمد دکتر ها میلیون ها دلار باشد. کتاب ها اصطلاحات پیچیده، قبول شدن در کنکور پزشکی و... را هم به این مثال اضافه کنید.

در مورد برنامه نویسی هم باید به همین صورت عمل کنبد. مثل هر شغلی برنامه نویسی هم مزایا و معایبی دارد. چیزی که در این قسمت می خواهیم آن را بگوییم این است که یک شغل را قفط باید علاقه انتخاب کنید.

در غیر این صورت در بین راه در صورت مواجه شدن با هر چالشی، خیلی زود کنار می کشید. اما اگر شغلی را با علاقه انتخاب کنید، مشکلات و چالش های مختلف را با لذت و بدون توجه به این که چه قدر در این راه شکست خورده اید، پشت سر می گذارید.

قدم دوم: مشخص کردن شاخه مورد نظر

در این مرحله باید مشخص کنید که می خواهید در چه حوزه برنامه نویسی کنید. قبل تر خواندید که برنامه نویس ها برای اینکه بتوانند با کامپیوتر ارتباط برقرار کنند و دستوراتی را به او بدهند، از زبان های خاصی استفاده می کنند.

به این زبان ها، زبان های برنامه نویسی میگویند. زبان های برنامه نویسی با توجه به عملکردشان به چند دسته تقسیم می شوند. شما برای اینکه مشخص کنید شاخه یا حوزه مورد نظرتان، باید از دسته بندی زبان های برنامه نویس آگاه شوید.

دسته بندی زبان های برنامه نویسی:

• تحت وب: بک اند و فرانت اند
• موبایل: اندروید و آی او اس
• برنامه نویسی دسکتاپ: سیستم عامل های ویندوز، لینوکس، مک...
• چند منظوره

تحت وب:

برنامه نویسی تحت وب شامل دو زیر مجموعه به نام های بک اند یا سمت سرور و فرانت اند یا سمت کاربر می باشد. با استفاده از زبان های بخش تحت وب، شما قادر هستید، انواع وبسایت ها را طراحی کنید. هر وبسایت دارای دو بخش (بک اند و فرانت اند) است.

به طور خلاصه باید بگوییم که بک اند(سمت سرور) قسمتی از وبسایت می باشد که کاربر آن را مشاهده نمی کند (پشت صحنه) و فرانت اند(سمت کاربر) به بخشی از وب سایت اطلاق می شود که کاربر آن را مشاهده می کند و با آن تعامل دارد.

زبان های برنامه نویسی مورد استفاده در بخش بک اند:

• Python
• PHP
• Ruby
• Java
• ASP.NET
• Golang

زبان های برنامه نویسی مورد استفاده در بخش فرانت اند:

• HTML
• CSS
• Java Script
• Jquery

پیشنهاد مطالعه: معرفی کامل برنامه نویسی فرانت‌اند | مهارت‌ها و موقعیت‌های شغلی

موبایل:

از عبارت برنامه نویسی موبایل، همانطور که از نام آن پیداست، به ساخت و طراحی اپلیکشن های مختلف برای دستگاه های موبایل به کار می رود. رایج ترین سیستم عامل های حال حاضر دنیا در دستگاه های موبایل، اندروید و آی او اس (IOS) هستند.

زبان های برنامه نویسی مورد استفاده در بخش موبایل:

• Python
• سی شارپ
• Java
• Swift
• Ruby
• Perl
• JavaScript
• Objective_C

پیشنهاد مطالعه: معرفی برترین زبان های برنامه نویسی موبایل | مزایا، معایب و کاربردها

برنامه نویسی دسکتاپ:

کامپیوتر ها و یا لپ تاپ ها دارای سیستم عامل های ویندوز، لینوکس و مک هستند و فرایند ساخت و طراحی نرم افزار های مختلف برای کامپیوتر های خانگی و لپ تاپ ها را، برنامه نویسی دسکتاپ می گویند.

زبان های مورد استفاده در برنامه نویسی دسکتاپ:

• سی شارپ
• سی پلاس پلاس
• سی
• ویژوال بیسیک
• جاوا
• پرل
• دلفی
• پایتون
• روبی
• گولانگ

پیشنهاد مطالعه: برنامه نویسی دسکتاپ چیست | معرفی ابزارهای مورد استفاده

چند منظوره:

زبان هایی در این بخش هستند که با استفاده از آن ها قادر خواهید بود در چند حوزه انواع سایت، اپلیکیشن و یا نرم افزار را بسازید. به عنوان شما با زبان پایتون می توانید در حوزه وب(بک اند)، موبایل و دسکتاپ کار کنید. پایتون یک زبان برنامه نویسی است که در کنار یادگیری آسان، بسیار قدرتمند است و در حال حاضر دومین زبان پر تقاضا در دنیا می باشد. برای کسب اطلاعات یبشتر در مورد پایتون، اینجا کلیک کنید.

زبان های برنامه نویسی چند منظوره:

• Python
• Golang
• سی شارپ
• سی پلاس پلاس
• سی
• جاوا
• روبی
• اسکلا

پیشنهاد مطالعه: راهنمای کامل کاربردهای برنامه نویسی پایتون | از بازی سازی تا توسعه وب

قدم سوم: پیدا کردن بهترین منبع و روش یادگیری زبان برنامه نویسی

در قدم سوم ابتدا باید بفهمیم که بهترین روش یادگیری برنامه نویسی چیست؟ واقعیت این است که هیچ جواب مشخصی برای این سوال وجود ندارد. چرا که بهترین روش یادگیری برنامه نویسی برای هر شخص متفاوت است و نمی توان یک روش خاص را برای همه تجویز کرد. اما به صورت کلی در این قسمت منابع و روش های یادگیری را ذکر خواهیم کرد.

روش های یادگیری برنامه نویسی:

• کتاب
• ویدیو
• بازی
• موسسه های آموزشی
• کلاس خصوصی

منابع یادگیری برنامه نویسی:

منابع یادگیری برنامه نویسی به توجه به روش یادگیری متفاوت است.

• یادگیری از طریق کتاب: کتاب های زیادی در سرتاسر اینترنت هم به زبان فارسی و هم انگلیسی وجود دارد که به صورت رایگان و پولی قابل دسترسی است. همچنین می توانید به صورت حضوری از کتاب فروشی های مختلف تهیه کنید. چون قالب محتوای کتاب به صورت متن می باشد، شما می توانید ازسایت های مختلف هم برای یادگیری استفاده کنید. سایت های زیادی چه ایرانی و چه خارجی در قالب متن آموزش های رایگان برنامه نویسی را ارائه داده اند. به عنوان مثال دو سایت w3schools و geekforgeeks از سایت های معروف خارجی هستند که آموزش های رایگان برنامه نویسی با زبان های مختلف را در اختیار عموم قرار داده اند.

• یادگیری از طریق ویدیو: محبوبیت محتوای ویدیویی روز به روز در حال افزایش است و مدرسان زیادی علاقه دارند تا محتوا و آموزش های خود را به صورت ویدیویی منتشر کنند. برای یادگیری برنامه نویسی از این طریق، بهترین منبع موجود سایت یوتیوب می باشد. یوتیوب از لحاظ دارا بودن محتوای آموزشی فوق العاده است، به شکلی که آن را بهترین دانشگاه آنلاین می نامند. کافی است داخل سایت یوتیوب سرچ کنید و کانال های آموزشی مختلف را مشاهده کنید. با اینکه محتوا های آموزشی فارسی هم داخل یوتیوب موجود است، اما پیشنهاد ما این است که اگه به زبان انگلیسی مسلط هستید، حتما آموزش های مدرس های خارجی را دنبال کنید.

• یادگیری از طریق بازی: چه چیزی بهتر از این که هم بازی کنید و هم برنامه نویسی کنید. یکی از بهترین راه برای یادگیری هر چیزی ترکیب آن با بازی است. این روش مخصوصا برای کودکان خیلی موثر است. بازی های مختلفی برای یادگیری انواع زبان های برنامه نویسی وجود دارد مانند: code monkey ،unstruted ،code wars، codehunt، cyber dojo که می توانید براحتی با سرچ کردن نام بازی در گوگل، به آن دسترسی داشته باشید.

• یادگیری از طریق موسسه های آموزشی: این روش، جزو روش های هزینه بر محسوب می شود، و ما پیشنهاد نمی کنیم. اما اگر تیپ شخصیت شما طوری است که نمی توانید به صورت خود آموز آموزش ببینید و حتما باید یک مربی روند یادگیری شما را زیر نظر داشته باشد، این روش مناسب شماست. و اما چون ما هیچ اطلاعاتی از موسسات آموزشی نداریم، نمی توانیم در این مورد منبعی را به شما معرفی کنیم.

• یادگیری از طریق کلاس خصوصی: مثل روش قبلی، یادگیری از طریق کلاس خصوصی هم هزینه های زیادی دارد و ما پیشنهاد نمی کنیم. ما اگر مایل هستید از این روش یادگیری برنامه نویسی را شرع کنید، می توانید با استفاده از گوگل و شبکه های اجتماعی مختلف مثل اینستاگرام، مدرس های مختلف را پیدا کنید و با آنها ارتباط برقرار کنید.

قدم چهارم: تعریف پروژه

مدت زمان یادگیری یک زبان، بسته به تلاش و پشتکار هر فرد متفاوت است. اما به صورت میانگین، شما با داشتن تمرین مداوم طی یک دوره سه ماهه می توانید یک زبان را یاد بگیرید، فراموش نکنید بعد گذشت سه ماه شما در سطح یک مبتدی هستید و برای داشتن موقیعت شغلی مناسب، باید به صورت مستمر تمرین کنید تا به یک متخصص تبدیل شوید. در واقع یک برنامه نویس باید همیشه در حال یادگیری داشته باشد تا دانش خود را به روز نگه دارد.

شما چند ماه مشغول به یادگیری یک زبان برنامه نویسی بوده اید، و حالا وقت آن رسیده که برای خود یک پروژه تعریف کنید تا چیز هایی که آموخته اید را به صورت کاربردی استفاده کنید. تعریف کردن پروژه مزایای زیادی دارد. شما وقتی یک هدف یا پروژه ای را برای خود در نظر می گیرید، خود را به چالش می کشید و مطالب آموخته شده را در ذهن خود تثبیت می کنید.

همچنین در حین جلو بردن پروژه با مشکلاتی رو به رو خواهید شد و این مشکلات باعث می شود که چیز های جدیدی یاد بگیرید. درست مثل فوتبالیستی که بار ها ضربه ای را تمرین می کند و هر دفعه از تجارب ضربات قبلی استفاده میکند و عملکردش را بهبود می دهد.

تعریف کردن پروژه مزیت های دیگری نیز دارد. شما می توانید این پروژه ها را ضمیمه رزومه خود کنید. این کار باعث می شود توجه کارفرما های بیشتری به شما جلب شود و در نتیجه موقعیت های شغلی زیادی را در اختیار داشته باشید. پروژه های مختلفی برای انواع سطوح برنامه نویسی وجود دارد و بسته به زبانی که با آن کار می کنید متفاوت است. در زیر به چند نمونه از پروژه های مناسب با زبان پایتون اشاره می کنیم:

سطح مبتدی: ساخت ماشین حساب، بازی دوز، بازی سنگ کاغذ قیچی، تایمر

سطح متوسط: کوتاه کننده URL، برنامه کوییز، فایل منیجر، دفترچه مخاطبین تلفن، آلارم ساعت، تبدیل ارز

سطح حرفه ای: تست سرعت تایپ، ربات خزنده وب، موزیک پلیر، برنامه کاهش حجم عکس، برنامه مقایسه قیمت

ایده برای پروژه‌های برنامه نویسی زیاد است اما اگر سعی کنید یک ایده جدید داشته باشید و بتوانید آن را پیاده کنید، کمک بسیار بزرگی در استخدام شما به عنوان برنامه نویس می‌کند.

پیشنهاد مطالعه: معرفی 5 پروژه مبتدی پایتون برای افزایش مهارت برنامه‌نویسی

قدم پنجم: ساخت پروفایل و فرستادن رزومه

حالا که چند تا نمونه کار ور پروژه خوب رو ساختید و تمرین کردید وقت آن است که این پروژه‌ها را از طریقی به نمایش بگذارید. بهترین مکان‌هایی که یک برنامه‌نویس می‌تواند در آنجا فعالیت داشته باشد و مهارت خو را به نمایش بگذارید سایت گیت هاب و لینکدین است. قطعا کسی که برنامه‌نویس می‌باشد گیت هاب و لینکدین را می‌شناسد. کارفرماها علاقه زیادی به دیدن سابقه کار و نمونه‌کارهای شما در این دو سایت هستند. توضیح کار با این دو سایت از حوصله این مقاله خارج است اما حتما یادگیری این مورد را در برنامه خود قرار دهید. دقت داشته باشید نیازی نیست که حتما مراحل قبل را گذرانده و بعد پروفایل خود را بسازید. در حین کار و تمرین هم می‌توانید پروژه‌های خود را بر روی گیت هاب قرار دهید.

حالا وقت آن است که سایت کاریابی را باز کنید و عنوان تخصص خود را جستجو کنید و بعد به آگهی‌های مناسب را پیدا کرده، رزومه خود را ارسال کنید. رزومه باید شامل اطلاعات شخصی شما، لینک پروفایل گیت هاب و لینکدین، توضیحات نمونه‌کارها و پروژه‌ها، سابقه‌کار(در صورت وجود)، اطلاعات تحصیلی و موارد دیگری که به جلب نظر کارفرما کمک می‌کند مانند مدارک و گواهینامه‌های مرتبط. بهتر است برای هر آگهی یا فیلد کاری، رزومه جداگانه و اختصاصی طراحی کنید و ذکر موارد نامرتبط به آگهی به امید جلب توجه کارفرما پرهیز کنید.

به زودی در مقاله‌ای جداگانه نحوه نوشتن رزومه را مفصل‌تر توضیح خواهیم داد. یک نکته دیگر هم به یاد داشته باشید: اگر 70 درصد مهارت های درج شده در یک آگهی شغلی را دارید، برای فرستادن روزمه به آن آگهی اقدام کنید. لازم نیست حتما تمام موارد درج شده در آگهی را یاد گرفته باشید، بعد از استخدام به مرور بقیه موارد را یاد خواهید گرفت.

اکثر کارفرما‌ها هم به همین شکل فکر می‌کنند و معمولا کسانی که 70 درصد موارد را بلد باشند را به جلسه مصاحبه دعوت می‌کنند.

قدم ششم: به تمرین کردن ادامه دهید

تمرین و یادگیری هیچ وقت برای یک برنامه نویس تمام نمیشود. چه یک برنامه نویس با تجربه باشید چه یک برنامه نویس تازه‌کار، همیشه بادی دانش خود را به روز نگه دارید و آموزش ببینید. حالا که مراحل قبلی را گذراندید و در یک شرکت استخدام شدید یا توانستید پروژه شخصی از یک مشتری بگیرید، از وقت آزاد خود برای یادگیری مسائل پیشرفته‌تر استفاده کنید تا سطح خود را از یک برنامه‌نویس مبتدی به متوسط و حرفه‌ای برسانید.

سخن پایانی

حوزه‌ برنامه نویسی در سال‌های اخیر به شدت بین جوانان مخصوصا کسانی که در رشته کامپوتر تحصیل می‌کنند محبوب و معروف شده است. برنامه نویسی به دلیل مزیت‌هایی که دارد افراد زیادی را به خود جلب کرده و باعث شده این سوال بین همه علاقه‌مندان به برنامه نویسی ایجاد شود که چطور یک برنامه نویس شویم؟ در این مقاله سعی کردیم به این سوال جواب دهیم و تمام سوالات دیگر و موارد لازم را در این مقاله پوشش دهیم تا علاقه‌مندان بتوانند راحت مسیر خود را در برنامه نویسی پیدا کنند.

اگر سوال انتقاد و یا نکته را در نظر دارید در بخش دیدگاه‌های این مقاله درج کنید تا از این طریق بتوانید با ما و بقیه خوانندگان این مقاله به اشتراک بگذارید.